„O zbójniku Janosiku…

… o siwku srebrno-grzywku i o pięknej cesarzowej”.
Autorem książeczki jest Włodzimierz Słobodnik /1900 – 1991/.
Ilustrował Adam Kilian.

O zbójniku Janosiku_okładkaZ mego okna widzę góry,
Nad górami płyną chmury,
Giewont w oknie mym bieleje,
Nad Giewontem wicher wieje.
Chylę się nad kałamarzem,
Myślę, myślę, marzę, marzę…
O czym pisać? Z mgły wynika*
Wdała** postać Janosika.
Na nim serdak czerwoniutki,
Kołpak na nim lśni złociutki.
Tęczą górską przepasany,
Rusza zbójnik w tan nad tany,
Aż gór pasmo się kołysze.

O zbójniku Janosiku_blog

O nim właśnie pieśń napiszę!
Żeby rym mój był gorętszy,
To umaczam pióro w tęczy,
W górskim wichrze je zanurzę
I z nim starą pieśń powtórzę.
Pieśń zaczynam o zbójniku,
O zbójniku Janosiku.

* wynika – wyłania się
** wdały, udały – dzielny

Książeczkę wydała NK  w 1960 r.  Nakład – 30 tysięcy;  wydanie – I.

O Janosiku…

… jeszcze słów… kilka :)

„Janosik”, to także tytuł krótkometrażowego, kolorowego filmu lalkowego, zrealizowanego
– w 1954 r. – w Se-Ma-Forze. Scenariusz napisali: Stanisław J. Dobrowolski, Jan Brzechwa
i Jerzy Nel
, a reżyserował Włodzimierz Haupe.

Natomiast „O zbójniku Janosiku”, to tytuł książeczki Włodzimierza Słobodnika,
z ilustracjami Adama Kiliana, wydanej przez
Naszą Księgarnię
w 1973 r.

W tym samym roku, nakładem wydawnictwa Sport i Turystyka ukazało się
sześć komiksów, wg scenariusza Tadeusza Kwiatkowskiego i z rysunkami
Jerzego Skarżyńkiego.

Sumaryczny nakład wszystkich części wynosił 168 tysięcy egzemplarzy.

A czwarty numer Skarbów Polskiego Kina, z 2006 r, wydany przez De Agostini Polska sp. z o.o., zawiera mnóstwo informacji nie tylko dotyczących realizacji filmu, ale min. opowiada o historii… zbójowania, przypomina polskie filmy z lat siedemdziesiątych, oraz… sygnalizuje nowe przygody Janosika w filmie Agnieszki Holland.

Zaciekawiła mnie również biografia głównego bohatera,
bo nie da się ukryć :), że Janosik – w mojej pamięci – już
zawsze będzie miał twarz i sylwetkę Marka Perepeczki.


Marek Perepeczko / 1942 – 2005 /

Filmowy Janosik

Reżyseria – Jerzy Passendorfer
Scenariusz – Tadeusz Kwiatkowski
Muzyka – Jerzy Matuszkiewicz
Scenografia – Jan Grandys
Produkcja – Zespół Filmowy Panorama
Laboratorium – WFF w Warszawie

26 lipca 1973 r. obejrzeliśmy pierwszy z  13 odcinków.
Kilka miesięcy później, tzn. – 14.04.1974 r. – odbyła się premiera filmu fabularnego, w którym wykorzystano 110 minut serialu telewizyjnego.

Autorem plakatu jest Andrzej Krajewski.
Fotosy pochodzą ze strony www.filmpolski.pl


Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Józef Czechowicz
Witold Pyrkosz, Bogusz Bilewski, Marian Kociniak


Wiktor Sadecki, Cezary Julski, Czesław Jaroszyński
Bolesław Płotnicki, Lech Ordon, Wacław Kowalski

„Janosik”

Tekst – Krzysztof Wierzbiański. Ilustracje – Krzysztof Dębowski.

… Któregoś dnia idąc lasem spotkał starą kobietę.
Zatrzymał się na ścieżce i pozdrowił staruszkę.
Głodna jestem – rzekła nieśmiało góralka.
Janosik sięgną do torby…
Masz tu ser, kobieto, jedz – powiedział.
Wtedy stało się coś niezwykłego. Staruszka zniknęła,
a na ziemi pojawiły się dary: zbójnicki pas, kierpce i ciupaga. Wkrótce Janosik miał się przekonać o ich cudownych właściwościach…


… Ktoś zdradził Janosika.
Pojmano go podstępem, gdy spał i nie mogł się bronić.
Postawiono Janosika przed sądem.
Na rozkaz grafa sąd wydał najsurowszy wyrok.
Na całym Podhalu zapanował wielka żałość…


Książeczka została wydana przez Wspólne Wydawnictwo Agencji Presspol i Donau Trading CO w 1983 r. Nakład – 300 tysięcy, wydanie – I.

„Baśń o Janosiku”…

Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego / 1907 – 1985 /.
Drzeworyty – Maria Hiszpańska-Neumann / 1917 – 1980 /.

Ej, byli chłopcy, byli
jak orły na skale,
na zamki, na pańskie,
z ciupazką chadzali!

Ej, byli chłopcy, byli
i prawi i śmiali,
chadzali za buczki
z siekierką ze stali.

Ej, bili się z panami
o równość na ziemi,
najpierwszy, najśmielszy
Janosik przed nami!

Ej, szumi nocka ciemna,
ej, niesie i głosi
jak echo po lesie:
– Janosik! Janosik!

Ej, gadaj-ze nam, gadaj
ej, nocko o dawnym,
o hardym zbójniku,
Janicku przesławnym!

Książeczka wydana w 1955 r. przez Filmową Agencję Wydawniczą.
Nakład – 30 tysięcy, wydanie – I.

Cdn.

„Nad potoczkiem”…

… to 17 wierszyków Jerzego Kiersta/ 1911 – 1988 /,
z ilustracjami Jerzego Karolaka / 1907 – 1984 /.

Piłeczka

Nad potoczkiem mruga oczkiem słoneczko –
tam rzucają kwiatki białą piłeczką.

Pasikonik tańcząc stroi skrzypeczki
drżą liliowe, dunajcowe dzwoneczki.

Nad potoczkiem mruga oczkiem Irenka…
Ta piłeczka – to spod smreczka piosenka.

Książeczka wydana przez NK w 1954 r.  Nakład – 15 tysięcy, wydanie – I.

I jeszcze fragment wierszyka „O wujku rzeźbiarzu i o Janosiku” :)

… Te wszystkie sprzęty rzeźbi, ryzuje
Szymon – najstarszy Irenki wujek.
Do tej roboty złote ma ręce.
O! Janosika zrobił Irence!

– Śliczny zbójnik! Wujciu! Raty!
Tyś w harnasia zamienił patyk!
– A no, spał se cicho w klocku,
dostał dłutkiem, to sie ocknął.

– Siumny harnaś… Pas, pistolet,

pióro orle czy sokole…
– To jest harnaś nad harnasie.
– Wiem! Janosik! – Ano właśnie…

„Klechdy domowe”…

… zebrała Hanna Kostyrko. W książeczce zamieszczono ponad 70 legend, opracowanych przez wielu autorów.

Autorem przepięknych drzeworytów jest Zbigniew Rychlicki. Poniżej, tytuły zilustrowanych baśni:

– Twardowski –
– Janosik –
– Jak Dunajec popłynął –
– Baśń o grocie Lodowej –
– Trębacz ratuszowy i król kruków –
– O stolemach –
– Zegar z Mariackiego Kościoła –
– Sieje w jeziorze Wigry –

Książeczka byłą lekturą w III klasie, a została wydana przez NK w 1979 r.
Wydanie – VII, nakład – 50 tysięcy.

Mija wiosna, mija lato,
Mija jesień, mija zima,
idą, idą w dal godziny,
nic ich w drodze nie powstrzyma.
Złotolity krąg Zodiaku
z wolna się nad ziemią kręci,
idą, idą w dal godziny
ku mrokowi niepamięci.

Zacytowana pieśń pochodzi z legendy o „Zegarze z Mariackiego Kościoła”.

Kolejne legendy …

… zilustrował na pocztówkach – w latach sześćdziesiątych – też Jan Marcin Szancer.

Legendy JMS kopia

A bohaterami tych legend są:
Piast;  Lech, Czech i Rus;  Smok Wawelski;  Śpiący Rycerze;
Janosik;  Popiel;  Królewna Wanda  i  Pan Twardowski.

I tutaj z moją pamięcią jest o wiele lepiej, niż przy Legendach Warszawskich,
boproblem mam jedynie ze Śpiącymi Rycerzami :)